در روز یکم فروردین بزرگترین و باشکوه ترین جشن ملی ایرانیان یعنی نوروز برگزار می شود. این دو مناسبت یعنی نوروز و آغاز سال نو، دو موضوع متفاوتی هستند که با یکدیگر همزمان شده اند و بنابراین نباید آنها را یکی دانست. در جشن نوروز، سفره ای گسترده می شود که هفت سین نام دارد. در بالای سفره آیینه گذاشته می شود . در دو طرف سفره، به تعداد فرزندان خانواده شمع قرار می گیرد. در پایین سفره، کتاب آسمانی مسلمانان، قرآن، یا کتاب مقدس زرتشتیان، اوستا قرار می گیرد. برخی از خانواده ها نیز بر سر سفره ی خود شاهنامه ی فردوسی و یا حافظ را می گذارند. یکی از رسومی هم که امروز کمتر انجام می شود، گذاشتن کوزه ای بر سر سفره ی هفت سین است که با آب باران بهار پر شده باشد.
چه کسی جشن نوروز را پایه ریزی کرد؟
در شاهنامه ی فردوسی، جمشید شاهِ اسطوره ای، پایه گذار جشن نوروز است. اما به راستی، برگزاری جشن نوروز دقیقا از چه زمانی و آغازگر آن چه کسی بوده است؟ در اساطیر نوروز را به جمشید شاه نسبت می دهند. در برخی از متون هم، پایه گذار نوروز، زرتشت یعنی پیام آور آریایی ها دانسته شده است. به هر حال هنوز پاسخ قطعی برای این پرسش وجود ندارد.
ماجرای جشن نوروز در شاهنامه ی فردوسی چیست؟
در شاهنامه، داستان نوروز از این قرار است که روزی جمشید همراه با سپاهیانش از شهر آذربایجان می گذشته است. دستور می دهد برایش تختی بیاورند تا روی آن بنشیند و استراحت کند. زمانی که جمشید بر روی تخت می نشیند، نور خورشید به تاج طلای او برخورد می کند و باز تابانده می شود. از بازتاب پرتو خورشید، جهان روشن می شود و جمشید شاه نیز آن روز را روزِ نو یا “نوروز” می نامد.
رابطه ی جشن نوروز و “تخت جمشید” در استان فارس چیست؟
نوروز در زمان هخامنشیان به شکلی بسیار باشکوه برگزار می شده است. ار بررسی های انجام شده در کاخ های تخت جمشید معلوم می شود که این کاخ با عظمت به هدف برگزاری جشن نوروز ساخته شده است و نه برای اقامت شاه هخامنشی و خانواده ی او. برای نمونه بر روی دیوارها، پله ها، و تخت سنگ های بزرگ کاخ، نقش ده ها مرد هجاری شده است که در حال آوردن هدایای نوروزی نزد پادشاه ایران هستند.
سمیرا قاسمی