نویسنده: مارتین سالزبری
مترجم: شقایق قندهاری
چاپ اول: ۱۳۸۷
سعی کنید همیشه یک دفترچه کوچک همراه خود داشته باشید. این کار فقط مخصوص نویسندگان نیست، بلکه این توصیه یک تصویرگر فعال به نام مارتین سالزبری است. او میگوید کسی که میخواهد نقاش یا تصویرگر باشد، باید از درختان، خانهها، انسانها، مناظر یا هر اتفاقی که میبیند، طراحی کند. درواقع این کار، مثل کار یک عکاس است که در کوچه و خیابان، در سفر و حتی خانه از هر اتفاقی عکس میگیرد.
شاید به عنوان یک نقاش در خیابان یک اتفاق یا صحنه ی ساده ای ببینید؛ مثلاً مردی در صف نانوایی؛ اما اگر همین صحنه را در دفترچه کوچک خود طراحی کنید، بعدها در تصویرگری خیلی به شما کمک خواهد کرد. در آینده میتوانید تصاویر و مناظر ساده این دفترچه را ورق بزنید و شاید در بین آن ها یک موضوع و طرح جالب برای تصاویر کتابتان پیدا کنید.
مارتین سالزبری در کتاب خود با عنوان «تصویرگری کتاب کودک» به این نکته اشاره کرده است. او معتقد است همین طرحهای ساده و کوچک وقتی با هم جمع میشوند، میتوانند کمک بزرگی باشند. مثلاً یک بار شما بر حسب اتفاق در دفترچهتان از یک گربه در حال چرت زدن، تصویری کشیدهاید. بعدها وقتی خواستید یک کتاب کودک را تصویرگری کنید، همین تصویری که مدت ها در دفترچهتان مانده است، میتواند یکی از جالبترین تصاویر کتابتان شود.
البته در این کتاب دیدگاه تصویرگران بزرگ دیگری نیز آمده است. این تصویرگران هم مثل مارتین معتقدند که طراحی از مدلها و صحنههای زنده، دیدگاه و طراحی شخص را بازتر میکنند. البته آنها توصیه می کنند که نقاش در کنار این طراحیها، یادداشتهای کوچکی هم برای خود داشته باشد؛ یادداشتهایی که بعدها میتواند به هر تصویرگری کمک کند. چون در این یادداشتها هم نکته های کوچک و جالب توجهی وجود خواهد داشت.
در این کتاب علاوه بر آشنایی با تصویرگران بزرگ، با سبکهای مختلف طراحی و تصویرگری هم آشنا میشوید. نویسنده در ۹ فصل، با زبانی ساده و راحت تصویرگری را از منظر دیگری به نمایش گذاشته است. توضیحات هر فصل مختصر و مفید است. روند مطالب طوری است که هر علاقهمندی میتواند از این کتاب استفاده کند. برای تصویرگران مبتدی و تازهکار این کتاب هم راهنمای خوبی است. هم فکرها، انگیزهها و هدفهای مناسبی به شخص میدهد و هم میتواند شخص مبتدی را با لحنی صمیمی و روندی به جا هدایت کند. از طرفی برای تصویرگران حرفهای هم میتواند مروری هدفمند باشد و برخی نکتهها را که در طی زمان از ذهن تصویرگر فراموش شدهاند، دوباره یادآوری کند.
کتاب از تاریخچه تصویرگری شروع می شود و بعد سراغ طراحی که پایه و اساس تصویرگری است، می رود. شخصیتپردازی تصویری نیز از جمله مسائل مهم در تصویرگری است که میتواند در القا بهتر و گویاتر متن به خواننده بسیار مؤثر باشد. یکی از ویژگیهای دیگر کتاب، بررسی روش های مختلف کار تصویرگری است. روش هایی همچون استفاده از آبرنگ، گواش، آکریلیک و ….
در فصلهای بعدی کتاب به تصویرگری کتابهای مختلف اشاره شده است. مارتین سعی کرده تفاوت میان تصویرگری برای کتاب کودک را با کتابهای سنین بالاتر یا کتابهای بدون متن نشان دهد. اگر دقت کرده باشید، میبینید تصاویر یک کتاب غیرداستانی، بسیار متفاوت از یک کتاب داستانی است. کتاب های تاریخی و یا علمی، تصاویر واقعیتری نسبت به یک کتاب داستان دارند. از طرفی کتابهای آموزشی کودکان هم روش خاص خود را دارد.
سالزبری میگوید: امکان دارد عدهای فکر کنند تصویرگری آثار غیرداستانی از منظر هنری کماهمیتتر است؛ اما این حوزه میتواند با خلاقیت بسیار همراه باشد… اگر تصویرهایی که برای آموزش مخاطبان کمسن طراحی شدهاند، بتوانند لذتبخش و گیرا باشند، یادگیری به امری خوشایند تبدیل میشود. کودکی خود من با برداشتهای تصویرگران از تاریخ، جغرافی و تاریخ طبیعت، پربار و غنی شده است.
مارتین سالزبری خود تصویرگر و سرپرست اولین دوره آموزشی کارشناسی ارشد تصویری در دانشکده ی کمبریج است. این کتاب حاصل تجارب و فعالیتهای اوست.
منصوره نظری