ما در جهان بسیار پهناور و بی پایانی زندگی می کنیم. کره زمین که از نظر ساکنان آن از اهمیت ویژهای برخوردار است، حتی کره خورشید که زندگی ما و دیگر موجودات کره زمین به آن بستگی تام دارد نیز قطره کوچکی از اقیانوس بیکران جهان محسوب میشود.
منظومه شمسی از خورشید و نه سیاره اصلی(عطارد، زهره، زمین، مریخ، مشتری، زحل، اورانوس، نپتون، پلوتو) و هزاران دنباله دار و مقادیر زیادی غبار و کمر بندی از سنگهای آسمانی به نام سیارکها تشکیل شده است.
خورشید در مرکز منظومه شمسی قرار دارد . نیروی جاذبه بسیار زیاد آن سیارات را بسوی خود می کشد و سبب می شود هر یک از آنها در مدار خود به دور خورشید به گردش درآیند.
ویژگیها:
خورشید: ستاره ای زرد رنگ با قطر ۱۴۰۰میلیون کیلومتر که ۱۰۹بار بزرگتر از قطر زمین و ۱۰ برابر بیشتر از قطر بزرگترین سیاره منظومه شمسی یعنی مشتری است. لکه های خورشید نقاطی هستند تاریک با دمایی کمتر بر روی سطح خورشید. نور خورشید طی ۸ دقیقه و ۳۰ ثانیه به زمین میرسد.
عطارد: سطح آن پوشیده از گودالها و دانه های پست و بلند است .
هسته بزرگی از آهن دارد ، دومین سیاره کوچک منظومه شمسی و نزدیکترین سیاره به خورشید است.
زهره: هم اندازه زمین است. دور تا دور آن پوشیده از ابر است، سطح آن آتشفشانی است و داغ ترین سیاره است.
زمین: تنها سیاره ای است که حیات در آن وجود دارد. هسته آن از آهن جامد است و ۷۵درصد سطح آن را آب فرا گرفته. سطح آن همواره تغییر میکند.
مریخ: سطح آن از خاک قرمز پوشیده شده است. اغلب طوفانی است. کلاهکهای قطبی یخی و آتشفشانهای بسیار بزرگ دارد.
مشتری: بزرگترین سیاره منظومه شمسی است و حلقه هایی نازک به دور خود دارد. بزرگترین سیاره گازی است. کوتاهترین روزها را دارد.
زحل: با تعداد بسیار زیادی حلقه های درخشان احاطه شده است، میلیونها حلقه از صخرههایی پوشیده از یخ و ذرات غبار دارد. بیشترین اقمار و گردبادهای عظیم دارد.
اورانوس: حلقه هایی نازک، دورش را فرا گرفته است. از پهلو به دور خورشید میگردد. کمترین عوارض را دارد. تابستانهایش ۴۲ سال طول میکشد.
نپتون: بادهای شدید در سطح سیاره میوزند. جو آن پوشیده از ابرهای متان است. تعدادی حلقه های نازک دارد، آبیترین سیاره است.
پلوتو: سردترین و تاریکترین سیاره است، کوچکترین سیاره منظومهءشمسی است. تنها سیارهای است که هنوز هیچ سفینهای به آن نرسیده. مدار گردش آن نامنظم و نامتقارن است.
آویز منظومه شمسی، نوعی سرگرمی آموزشی است که شامل قطعات کاغذی سیارات بالا و یک دفترچه راهنماست که اطلاعات جامعی از منظومه شمسی ارائه نموده است.
این سرگرمی، دقیقا مطابق منظومه شمسی، بر اساس فاصلهء هریک دور یا نزدیک با خور شید و نیز نسبت هریک با سیارات دیگر با مرکزیت خورشید به وسیله نخ به سقف آویز میشوند و بچهها میتوانند جایگاه زمین و خورشید و سیارات دیگر را در منظومه شمسی مطالعه و مورد بررسی قرار دهند.
در دفترچه راهنما نیز اطلاعاتی نظیر قطر، جرم، میانگین فاصله از خورشید، دمای سطح، سرعت مدار گردش به دور خورشید و طول شبانهروز و… وجود دارد که میتواند منبع خوبی برای دانش آموزان مقطع ابتدایی باشد.
آقای اسماعیل ناطقی